Mùa giải 2022-2023 đang ở giai đoạn nươc rút. Rất nhiều vấn đề trên khắp sân đấu khiến cho Jurgen Klopp phải đau đầu nhức óc và phong độ sa sút đáng ngạc nhiên của Mohamed Salah chính là một trong số đó. Hãy cùng tìm hiểu xem chuyện gì đang xảy ra…
“Có 7 đến 8 cầu thủ không dính líu gì tới bàn thua đầu tiên,” Jurgen Klopp nhận định sau trận thua thảm 3-0 của Liverpool trước Wolves. “Có 7 đến 8 cầu thủ không dính líu gì trong bàn thua thứ hai. Nhưng tất cả đều bị ảnh hưởng bởi chúng.”
Mohamed Salah là một trong số những người không thể bị đổ lỗi trong 2 bàn thua sớm làm choáng váng Liverpool tại Molineux. Nhưng anh chính là nhân vật mà các cổ động viên hy vọng sẽ toả sáng để cứu vãn tình huống này.
Thay vào đó, ngôi sao người Ai Cập đã một lần nữa bất lực. Anh đã bị ảnh hưởng bởi tình cảnh điêu đứng của đội. Trong bối cảnh Liverpool đang chật vật ở khu vực giữa bảng xếp hạng Premier League, với số điểm gần với nhóm xuống hạng hơn là nhóm dự Champions League, Salah đang thể hiện sự bất lực trong việc ngăn chặn đà trượt dốc của The Reds. Liệu anh là “nạn nhân” của sự sa sút mà tập thể Liverpool đang gặp phải, hay chính là một phần nguyên nhân dẫn tới sự sa sút của đội?
“Năng suất” của Salah đã sụt giảm thấy rõ. Cột mốc lần ra sân thứ 200 tại Premier League của ngôi sao người Ai Cập cũng chính là trận đấu thứ 5 liên tiếp anh không thể ghi bàn tại giải đấu này, đây là chuỗi 5 trận tịt ngòi thứ hai mà Salah trải qua ở mùa giải này. Trong tổng cộng 5 mùa giải trước, tình trạng này chỉ xảy ra vỏn vẹn 2 lần.
Sẽ có không ít người bảo rằng sự mệt mỏi chính là nguyên nhân. Đây cũng được xem là nguyên nhân chính dẫn tới phong độ tệ hại của Liverpool và trong trường hợp cá nhân Salah, cường độ “cày ải” của anh trong những năm gần đây là rất lớn. Mùa giải trước, anh đã chơi tổng cộng 61 trận cho CLB và ĐTQG.
 |
| Số trận đấu mà Mohamed Salah đã chơi cho CLB và ĐTQG trong 3 mùa giải gần đây |
Người ta đã hy vọng rằng kỳ nghỉ đông dài mà Salah được hưởng – nhờ Ai Cập không được tham dự World Cup – sẽ là cơ hội để anh nghỉ ngơi và hồi phục. Tuy nhiên, rốt cuộc tay săn bàn chủ lực của Liverpool lại tụt dốc trầm trọng.
Sẽ có những người cho rằng nguyên nhân nằm ở bản hợp đồng đã được ký kết vào mùa hè, ràng buộc anh với CLB chủ sân Anfield tới năm 2025 và là bản hợp đồng “béo bở” nhất mà The Reds từng trao cho một cầu thủ. Đó là một lời “buộc tội” mà Klopp đã bác bỏ, nhà cầm quân người Đức khẳng định rằng sự chuyên nghiệp của Salah là không thể chê vào đâu được.
Vậy, chuyện gì đã xảy ra? Trước tiên, hãy xác định rõ ràng vài sự thật.
Mùa giải săn bàn bùng nổ nhất của Salah tại Liverpool vẫn là mùa giải đầu tiên của anh ở Premier League cho The Reds, với 31 pha lập công. Trừ đi các quả penalty, ngôi sao người Ai Cập vẫn đạt hiệu suất phá lưới gần bằng mức 1 bàn mỗi 90 phút. Anh đã không thể tái hiện được thành tích này trong những mùa giải sau, nhưng vẫn có khả năng đưa bóng vào lưới với một phong độ ổn định đáng kinh ngạc.
Trong 4 mùa giải Premier League sau đó, Salah đã ghi từ 19 đến 23 bàn. Hiệu suất ghi bàn mỗi 90 phút không tính penalty của anh trong 4 mùa giải này tuy có một chút biến đổi, nhưng không đáng kể – từ mức 0,47 đến 0,59. Nhưng ở mùa giải này, nó đã giảm xuống tận 0,35.
Một trong những câu hỏi quan trọng cần giải quyết là liệu vấn đề nằm ở khả năng dứt điểm của Salah, hay những cơ hội mà anh nhận được, hay cả hai? Dữ liệu “bàn thắng kỳ vọng” (expected goals – xG) có thể cung cấp cho chúng ta nhiều manh mối hơn.
 |
Nó nói cho chúng ta biết rằng, với những cơ hội mà Salah đã có, đáng lẽ ra anh phải đạt hiệu suất ghi bàn không tính penalty ở mức 0,46 mỗi 90 phút, thay vì con số 0,35 ở trên. Trong giai đoạn từ mùa giải thứ 2 tới mùa giải thứ 4 khoác áo Liverpool, mức trung bình của anh trong chỉ số xG mỗi 90 phút là 0,48. Do đó, “chất lượng” của các cơ hội mà Salah nhận được ở mùa giải này là tương tự như các mùa giải trước.
Nói cách khác, nguyên nhân dẫn tới tình trạng tụt dốc về phong độ săn bàn của ngôi sao người Ai Cập chủ yếu nằm ở sự sa sút trong khả năng dứt điểm của anh. Lần đầu tiên trong sự nghiệp khoác áo Liverpool, Salah đang chuyển hoá các cơ hội thành bàn thắng ít hơn đáng kể so với kỳ vọng.
 |
Những cú cứa lòng đẹp mắt hướng tới góc cao đã trở thành thương hiệu của ngôi sao người Ai Cập đang không thể đưa bóng vào lưới như trước đây. Một pha dứt điểm theo phong cách đó được thực hiện trong hiệp hai trận đấu với Wolves đã đi chệch cột dọc. Còn Klopp đã nhấn mạnh một cơ hội mà Salah nhận được trước Brighton.
“Có những khoảnh khắc mà nếu là vào mùa trước thì Mo đã ghi được bàn rồi. Nhưng trong trận đấu với Brighton, loại cơ hội mà cậu ấy thường đưa bóng vào lưới với tỷ lệ lên tới 100% giờ đây đã tụt xuống 0%.”
Nguyên nhân xảy ra tình trạng này thì khó giải thích hơn. Bề ngoài, Salah trông chẳng giống một cầu thủ đang gặp vấn đề về sự tự tin. Nhưng khi xét trên một sự thật rằng hầu hết các cầu thủ đều được hưởng lợi từ hai yếu tố nhịp điệu và thói quen, thì vào thời điểm hiện tại điều đó đang thiếu vắng tại Liverpool và có lẽ chuyện này đang ảnh hưởng đến những màn trình diễn của anh.
Cùng với Sadio Mané và Roberto Firmino, Salah từng là một phần của cây đinh ba tấn công lợi hại nhất thế giới bóng đá. Bộ ba này đã cùng nhau giành được nhiều danh hiệu và hầu như miễn nhiễm với chấn thương trong suốt 4 mùa giải sát cánh bên nhau với tư cách những sự lựa chọn hàng đầu trên hàng công của Liverpool.
Trong khoảng thời gian đó, Klopp đã điền tên cả 3 vào đội hình đá chính tại Premier League của ông tới 102 lần trong tổng số 152 trận đấu của đội. Các mảng miếng phối hợp, di chuyển được tạo nên bởi họ từng là một phần quan trọng trong những thành công mà Liverpool đạt được. Firmino lùi sâu. Salah khai thác khoảng trống mà đồng đội người Brazil mở ra.
“Bộ ba đó như thể một cỗ máy hoạt động cực trơn tru, nhuần nhuyễn,” Klopp khẳng định.
“Để có thể tấn công tốt, sẽ có rất nhiều công việc, rất nhiều thông tin cần xử lý. Cách di chuyển, khả năng nhận thức nơi mà đồng đội của bạn đang hiện diện và nơi bạn có thể chuyền bóng tới mà không cần phải nhìn. Rõ ràng chúng tôi đang làm tốt những điều này.” Nhưng khả năng đó giờ đây đã mất đi.
“Khi không thể chơi như vậy. Tất cả mọi người đều sẽ bị tổn hại.”
Mane đã chuyển đến Bayern Munich. Firmino, hiện 31 tuổi, đã bắt đầu dính chấn thương nhiều hơn. Giờ đây, Salah đang phải hợp tác cùng những đồng đội có lối chơi khác với 2 người họ, nhất là Darwin Nunez, do đó mà cách thi đấu của anh cũng thay đổi.
 |
Bản đồ nhiệt từ 6 mùa giải chơi cho Liverpool của Salah cho thấy, anh đang đá rộng hơn một chút so với các mùa giải sát cánh cùng Mané và Firmino. The Reds hiện đang có một số 9 thực thụ và điều này đòi hỏi vài sự thay đổi đối với vị trí, khuynh hướng hoạt động của ngôi sao người Ai Cập.
Biểu đồ dưới đây cho thấy, Salah đang chạm bóng trong vòng cấm ít hơn bao giờ hết.
 |
Trong bối cảnh đó, có thể đã có một số người hy vọng rằng lối chơi của Salah sẽ tiến hoá để anh trở nên thiên về hướng một chân kiến tạo hơn là một tay săn bàn. Trên thực tế, ngôi sao người Ai Cập cũng đã có 13 pha kiến tạo ở mùa giải trước – thành tích cao nhất trong sự nghiệp chinh chiến tại Premier League của anh. Điều đó đã gợi ý về một sự biến đổi lớn của Salah.
Tuy nhiên, rốt cuộc sự biến đổi đó cũng không hề diễn ra. Thành tích 4 pha kiến tạo của anh ở mùa giải này có thể sẽ được mang ra để lập luận rằng Salah có khả năng kiến tạo cơ hội không tệ, nhưng Nunez và những người khác đã dứt điểm quá kém cỏi. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ hơn, thì đó sẽ không phải là lời giải thích xác đáng. Tổng số “kiến tạo kỳ vọng” của Salah – một thước đo giúp đánh giá công bằng hơn về khả năng sáng tạo của ngôi sao người Ai Cập – thậm chí còn thấp hơn con số kiến tạo thực tế, chỉ là 3,1.
Thật vậy, thống kê kiến tạo kỳ vọng trung bình mỗi 90 phút của Salah đang ở mức thấp hơn bao giờ hết (0,16).
 |
Tóm lại là Salah đang có ít cơ hội ghi bàn hơn, dứt điểm kém hiệu quả hơn trước, và cũng chẳng thể tạo ra nhiều cơ hội cho những người khác. Cùng với sự sa sút của Liverpool trong mọi khía cạnh, ngôi sao lớn nhất của họ cũng đang lâm vào tình cảnh tương tự.
Vậy, có giải pháp nào để cải thiện tình hình này không? Với việc Salah sẽ bước sang tuổi 30 vào tháng 6, không ít người sẽ đặt nghi vấn về khả năng lấy lại phong độ tốt nhất của cầu thủ người Ai Cập. Suy nghĩ một cách tích cực, nếu Liverpool có thể giải quyết những vấn đề đang tồn tại ở các khía cạnh khác, thì Salah cũng sẽ “hồi sinh” theo.
Như Klopp đã nói sau thất bại trước Wolves, sai lầm của một số ít có thể ảnh hưởng tới những nỗ lực của nhiều người. Và mặc dù có không ít cổ động viên Liverpool trông chờ rằng vị vua Ai Cập của họ sẽ là đầu tàu dẫn dắt đội tới sự hồi sinh, nhưng có lẽ điều đó sẽ diễn ra theo chiều ngược lại.
Có lẽ Salah đang chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề bởi thực tại ảm đạm ở Anfield. Do đó, chỉ khi nào Klopp tìm được giải pháp cho những khía cạnh khác, mang đến sự vững chắc cho hàng thủ, tái tạo năng lượng ở hàng tiền vệ và sự ăn ý trên hàng công, thì cầu thủ nổi tiếng nhất của ông mới có thể bùng nổ một lần nữa.